اعتیاد اینترنتی به شبکههای اجتماعی واژه و مفهومی است که در مورد افرادی که زمان زیادی را صرف استفاده از شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام، فیسبوک، توییتر وغیره میکنند به کار برده میشود. به نحوی که با دیگر امور زندگی روزمره تداخل پیدا میکند و ممکن است آسیبها و تهدیدات زیادی را برای افراد به همراه داشته باشد و نیز امنیت خانواده را به خطر بیاندازد.
از جمله مشکلهایی که جوانان در زمان استفاده از شبکههای اجتماعی با آن مواجهاند میتوان به تعداد زیاد این گونه نرم افزارها و صرف وقت طولانی برای مطالعه مطلبها و صحبت با دوستان و درنتیجه کمبود وقت برای رسیدگی به فعالیتهای روزمره و هدفهای زندگی، ایجاد استرس، اضطراب و ناامیدی به دلیل مقایسه خود با دیگران و نیز بروز موارد فریب و نیرنگ، کلاه برداری، عشقهای مجازی پوچ، ازبین رفتن بنیاد خانواده، بروز خیانت و ازهم گسسته شدن پیوندها اشاره نمود.
یکی از مهمترین اثرات منفی شبکههای اجتماعی در زندگی افراد کاهش اعتماد به نفس آنها و نیز ایجاد اعتیاد به اینترنت و چک کردن مدام شبکههای اجتماعی و غافل شدن از زندگی و فرصتهای طلایی است.
این روزها چک کردن ایمیلهای مختلف، مطالعه و جواب دادن به پیامها در شبکههای اجتماعی و انتظار برای جواب اطرافیان در این شبکهها بازه زمانی زیادی از افراد را به خود اختصاص میدهد و کارشناسان دریافتند میانگین بازده کاری کارکنان و درس دانش آموزان و دانشجویان در سراسردنیا به شدت افت کرده است.
در اینجا چند نکته وجود دارد که میتوانید با رعایت آن اعتیاد خود به شبکههای اجتماعی را کنترل کنید:
۱- مدت زمان استفاده از شبکههای اجتماعی را به صورت مداوم مدیریت کنید.
سادهترین راه برای اطمینان از اینکه شما زمان زیادی را صرف شبکههای اجتماعی نمیکنید این است که به زمانی که در شبکههای اجتماعی صرف میکنید نظارت کنید. برای مثال از یک کرونومتر استفاده کنید و حد مجازی را برای خود تنظیم کنید. وقتی زمان استفاده شما از فضای مجازی تمام شود، صرف نظر از اینکه چه میزان از کار شما باقی مانده و آگاهی از این موضوع که فردایی هم برای انجام کارها در شبکههای اجتماعی وجود دارد، میتوان گامی مثبت برای رهایی از این اعتیاد برداشت.
۲- استفاده از شبکههای اجتماعی را به حداقل برسانید.
نیازی به عضویت در ۱۵ شبکه مختلف نیست. در حقیقت، نیازی نیست عضو دو شبکهای باشید که یک کارایی را دارند. این موضوع اگر رعایت شود خودش میتواند امیدی را به وجود آورد که زمان خود را برای انجام کارهای مهمتر به کار گیرید.
۳- زمان خود را اولویت بندی کنید.
استفاده از این ابزارها تنها زمانی مفید است که کار شما را انجام دهند؛ اینکه وقت بگذارید و پروفایل خود را مدام تغییر دهید نه تنها زمان شما بلکه هارمونی و نظم زندگی شما را کم کم به خطر میاندازد. کارهای مهم خود را در شبکه های اجتمای اولویت بندی کنید و پس از انجام کارهای مهم خود، دیگر از این فضا استفاده بیهوده نکنید.
۴- زمان بیشتری را در دنیای حقیقی سپری کنید.
چرا استفاده ما از این شبکهها به گونهای شده که وقتی واقعا باید کاری را در دنیای حقیقی انجام دهیم دست از سر این دنیای مجازی برنمیداریم؟ بهتر است همین حالا به جای گشت و گذار در این دنیای غیرحقیقی برای خانواده و دوستان خود در دنیای حقیقی وقت بگذاریم.
۵- مدت زمان بیشتری را با خانواده و نزدیکان خود بگذرانید.
شما تنها کسی نیستید که با گذراندن وقت در دنیای اینترنتی گاهی دچار خستگی میشوید، بی شک خانواده شما هم از حضور مدائم شما در این دنیای مجازی رنج میبرند؛ آنها گاهی نیاز دارند علاوه بر جسم شما روح و فکر شما هم معطوف به آنها باشد. خانواده و دوستان، شما را نمیبینند، زیرا شما تمام حواستان صرف تمرکز بر روی این است که چگونه از زوایای مختلف خود عکس بگیرید و در شبکههای اجتماعی منتشر کنید. با خانواده خود وقت بیشتری بگذرانید و اجازه ندهید روابط فضای مجازی جایگزین روابط حقیقی شوند.
نتیجه گیری: استفاده از اینترنت به دلیل جذابیتهای کاذبی که برای کاربران ایجاد می کند، به آرامی آنها را به خود معتاد می سازد و می تواند نیازهای روانی و هیجانی آنها را تأمین نماید. بنابراین جایگزین نمودن شبکههای اجتماعی روی اینترنت به جای حضور و تعامل با افراد در دنیای واقعی، باعث خواهد شد که ارتباطات اجتماعی و عاطفی کاربران مختل شود. به هر حال اعتیاد به شبکههای اجتماعی موضوعی است که بسیاری از ما آن را در خود میابیم و باید دیر یا زود برای مدیریت آن قدم برداریم.